Η διδασκαλία των Φ.Ε. (Φυσικών Επιστημών) στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου (lower elementary) θέτει τις βάσεις για τον επιστημονικό εγγραμματισμό των μαθητών και την καλλιέργεια της μεθοδολογίας του θετικού επιστήμονα, μέσω της παρατήρησης και της δημιουργίας υποθέσεων. Πώς όμως μπορούν να επιτευχθούν όλα αυτά; Είναι καλύτερα να χρησιμοποιούμε απλά υλικά ή μήπως πρέπει να διδάσκουμε μόνο με τις επιστημονικές μεθόδους και όργανα; Επίσης, εφόσον τα εικονικά περιβάλλοντα είναι πλέον πολύ εξελιγμένα, μήπως είναι αρκετή η διδασκαλία μέσω της τεχνολογίας και των ψηφιακών μέσων;
Ας δούμε ποια είναι η θέση του σχολείου μας σχετικά με όλα αυτά, μέσα από το παράδειγμα της προσέγγισης που χρησιμοποιήσαμε για τη βιωματική διδασκαλία εννοιών της φυσικής, που αφορούν τη θερμότητα, για τις μικρότερες τάξεις του δημοτικού.
1) Αρχικά, ξεκινήσαμε τον πειραματισμό χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις μας. Ποιο νερό μας φαίνεται ζεστό και ποιο κρύο; Έχει σημασία η σειρά με την οποία κάνουμε τη δοκιμή; Έχουμε όλοι την ίδια άποψη για το ίδιο νερό;
2) Κατασκευάσαμε τα δικά μας θερμόμετρα με απλά υλικά και μάθαμε να διαβάζουμε τη θερμοκρασία. Τι αριθμούς έχει επάνω του ένα θερμόμετρο και τι σημαίνουν οι μικρές γραμμές του; Πόσο μοιάζει το θερμόμετρο με ένα χαρακάκι;
3) Ήρθε η ώρα να χρησιμοποήσουμε θερμόμετρα από το εργαστήριό μας. Τι υγρό έχουν μέσα; Πώς πρέπει να τα κρατάμε και τι πρέπει να προσέχουμε; Επαναλάβαμε τον αρχικό μας πειραματισμό, χρησιμοποιώντας θερμόμετρα οινοπνεύματος και αντιληφθήκαμε ότι τα επιστημονικά όργανα είναι πιο αντικειμενικά από τις αισθήσεις μας.
4) Από το δικό μας σχολικό εργαστήριο, με τη βοήθεια της τεχνολογίας “μεταφερθήκαμε” σε ένα επιστημονικό εργαστήριο. Πώς έγινε αυτό; Χρησιμοποιήσαμε στον διαδραστικό πίνακα της τάξης μας το λογισμικό Σ.Ε.Π. (Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον) και πειραματιστήκαμε μέσα στο εικονικό “Εργαστήριο Θερμότητας”. Βάλαμε το νερό στο ψυγείο, μετά το βράσαμε και παρατηρήσαμε όλες τις αλλαγές. Μήπως το εικονικό εργαστήριο μάς θυμίζει αρκετά τα δικά μας αληθινά πειράματα;
Για την υλοποίηση όλης της δραστηριότητας σχηματίσαμε τέσσερις ομάδες, τις οποίες βαφτίσαμε με τα πιο απίθανα ονόματα. Η κάθε ομάδα κατέγραφε τις υποθέσεις και τις παρατηρήσεις της και στο τέλος όλοι μαζί συζητήσαμε πού συμφωνούμε και πού διαφωνούμε, γιατί… έτσι είναι οι επιστήμονες!
Εάν σας άρεσε η δραστηριότητα, θα χαρούμε να τη μοιραστείτε! 🙂